Klipklaar: hoe durf je mij te controleren?

De maandelijkse update over mijn onderzoek naar overheidsdiensten die goed zijn voor mensen

Hallo leuke lezers,

In deze nieuwsbrief: studenten praten over handhaven en controles met DUO, de eerste maand bij het CJIB en vers leesvoer op de blog.

Handhaven en controles

Vaak vinden we het heel spannend om te praten over dingen die nogal gevoelig liggen of pijnlijk kunnen zijn. Onlangs gaf ik een college aan eerstejaars studenten in Delft met de opdracht om de ideale studiefinanciering te bedenken zowel voor henzelf als voor Nederland. Twee weken geleden bezocht een groepje studenten DUO in Groningen. Ze gingen in gesprek met collega's van het team dat de afgelopen maanden veel kritiek heeft gekregen vanwege de controle op de uitwonende beurs.

Aan de ene kant is de overheid een dienstverlener. Er is veel informatie beschikbaar over wat goede diensten zijn en hoe je ze kunt leveren. Maar aan de andere kant van de medaille bevindt zich een aspect van overheidsdiensten dat we als burger vaak wat moeilijker te accepteren vinden: controles, inspecties, beperkingen en boetes.

In veel organisaties is handhaving gescheiden van dienstverlening. Onlangs zei een hoogleraar Bestuurskunde: “Nou, ik heb nog nooit iemand horen zeggen dat handhaving een service is”. Hoe zouden overheidsdiensten zijn als we dit collectieve belang wel integreren in de dienstverlening?

Dat is ook wat de studenten hadden bedacht. In een open gesprek deelden ze hun eigen ervaringen met het aanvragen van studiefinanciering en hun beeld van controles. Ze bespraken ook hoe de berichten over discriminatie hun beeld over DUO en de overheid beïnvloedde. Aan de andere kant vertelden collega's hoe zij hun werk doen en hoe ze nadenken over wat er anders moet. Ik geloof dat dit soort gesprekken de sleutel zijn tot het verbeteren van de overheid en het aanpakken van onze blindheid.

Ik kan het niet laten om deze treffende illustratie van een van de studenten met jullie te delen. Ervaren veel mensen de overheid niet vaak op deze manier? "Op het eerste gezicht lijkt het duidelijk. Maar als je goed kijkt, slaat het nergens op."

Mens en maatschappij

Het onderscheid tussen individu en collectief, en het handhaven ervan als onderdeel van dienstverlening, komt bij het CJIB nog sterker naar voren. Hier werk ik sinds deze maand en ze noemen het 'voor mens en maatschappij'. Ik ben dol op dit soort alliteraties, vooral met een M erin, dus ik voeg deze mooie slogan direct toe aan mijn vocabulaire.

In mijn eerste maand leerde ik veel nieuwe collega's kennen en probeerde ik niet te verdwalen in nieuwe gebouwen. Ik ben bezig met het regelen van de randvoorwaarden om in april te starten met mijn eerste case study. Hierbij moet je denken aan het maken van toestemmingsformulieren en het indienen van een verzoek bij de ethische commissie van de universiteit (ga je bloed of zacht weefsel verzamelen? Eh…). Uiteraard maak ik ook een plan voor het starten van het (open) actieonderzoek.

Vers leesvoer

Ik schreef deze maand twee blogs voor jullie:

• Vingers op het toetsenbord: een kijkje achter de schermen van hoe ik mijn tweede artikel (tot nu toe) schreef. Dit blog is vooral bedoeld voor productiviteitsfanaten en schrijvers onder ons. Ik deel mijn schrijfproces en de tools die ik bijvoorbeeld gebruik.

• Full circle onderzoek: over burgeronderzoek bij de overheid. Hoe het begon, hoe het uitgroeide tot een volwaardige discipline en mijn hoop voor verdere groei in de komende 10 jaar. Aan het einde laat ik ook een tekening zien dat ik momenteel aan het uitwerken ben als conceptueel kader voor mijn onderzoek.

En terwijl ik deze brief wil versturen, zie ik net dat mijn abstract voor de Servsig-conferentie in juni van dit jaar is afgewezen. Dat is echt jammer, vooral omdat het in Zuid-Frankrijk was (ja, zo ben ik ook wel weer). Ook dat hoort erbij, denk ik dan maar.

Tot volgende maand,

Maike